انسان عاقل، نقد را به نسيه نمي فروشد

پيامبر اكرم(ص) مي فرمايد: «طوبي لمن ترك شهوة حاضرة لموعود لم يره»[1]؛ (خوشا به حال كسي كه لذت آماده اي را وا نهد براي موعودي كه نديده).

طوبي، مونث اطيب (پاكيزه تر) است و چند معنا برايش گفته شده: يكي به معناي زندگي پاكيزه است براي كسي كه داراي اين صفت باشد. دوم به معناي خوشا به حال اوست. سوم درختي است در بهشت.[2]

روايت مي فرمايد: خوشا به حال كسي كه چيزي را كه مطابق شهوت او و نقد است ترك مي كند براي چيزي كه نسيه است و ظاهرا آن را نديده است.

اين همان است كه مي گويند: انسان نمي تواند نقد را به خاطر نسيه ترك كند و يكي از برتري هاي دنيا در چشم دنياپرستان نقد بودن آن است، در مقابل، منافع نسيه است كه آفاتي دارد و ممكن است نقد نشود.

 بعضي اين منافع نقد و نسيه را تعميم مي دهند و در مسائل آخرت هم جاري مي كنند كه همان منطق معروف «ابن سعد» است كه وقتي حضرت [امام حسين](علیه السلام) به او فرمود: از جنگ با من صرف نظر كن. گفت: فكر مي كنم… تا صبح فكر كرد، بعد گفت: مي گويند: بهشت و جهنم و عذاب هست، اگر راست باشد، بعدا توبه مي كنم و اگر دروغ باشد به دنيايم رسيده ام. بعد گفت: دنيا نقد است و آخرت نسيه و انسان عاقل نقد را به نسيه نمي فروشد. 

من كه امروزم بهشت نقد حاصل مي شود / وعده فرداي زاهد را چرا باور كنم

پيروان اين مكتب زيادند، اينها دو اشتباه بزرگ مرتكب مي شوند:

اول اينكه وعده هاي الهي براي افراد با ايمان نسيه نيست، نسيه در جايي است كه طرف ضعيف است و نمي تواند به وعده هايش عمل كند، اما كسي كه قادر مطلق و صادق و حكيم  است نقد و نسيه ندارد و وعده هايش عين واقعيت است و سوخت و سوز ندارد.

دوم اينكه در زندگي دنيا هم بسياري از مواقع نسيه را بر نقد مقدم مي دارند، به عنوان مثال تمام كشاورزان نقدشان را كه بذر است مي دهند، به انتظار محصولي كه در سال آينده بدست مي آورند و يا تمام كساني كه سرمايه گذاري مي كنند، نقد را مي دهند براي نسيه فردا، چون مساله اهم و مهم است.

انسان اگر در اين عمر كوتاه تقوا را رعايت كند، يك عمر جاويدان غرق در نعمت خواهد داشت كه در اين صورت لذت آماده را فداي نعمتي مي كند كه آن را نديده است. وقتي كسي لذت آماده را براي موعودي كه نيامده ترك كند، اين نشانه ايمان است. و اگر ايمان به خدا و غيب نداشته باشد لذت آماده را ترك نمي كند.

مهمترين لذات دنيا، مثل برق زودگذر است اما قرآن درباره لذات آخرت مي فرمايد: «« فلا تعلم نفس ما اخفي لهم من قرة اعين جزاء بما كانوا يعملون»»[3]؛ (هيچ كس نمي داند چه پاداش هاي مهمي كه مايه روشني چشم ها مي گرددبراي آنها نهفته شده است اين پاداش عظيم جزاي اعمالي است كه انجام داده اند.)

در اين آيه «نفس» به صورت نكره در سياق نفي آمده و به معناي عموم است و همه نفوس حتي رسول خدا (صلی الله علیه وآله) و فرشتگان مقرب را شامل مي شود كه اين نعمتها و لذات معنوي در فكرشان خطور نكرده. وقتي انسان اين وعده ها را مي بيند چشم پوشي از شهوات بر او آسان مي شود. پيامبر اكرم (ص) در حديثي مي فرمايد: 

«إن الله يقول: اعددت لعبادي الصالحين ما لا عين رأت و لا أذن سمعت و لا خطر علي قلب بشر»[4]؛ خداوند مي فرمايد: من براي بندگان صالحم نعمتهايي فراهم كرده ام كه هيچ چشمي نديده و هيچ گوشي نشنيده و بر فكر كسي نگذشته است.

علاوه بر اين انسان در دنيا هم نتيجه اش را مي بيند. در حديثي داريم كه اگر انسان چشمش به نامحرم بيفتد و چشم بپوشد، خداوند ايماني به او مي چشاند كه لذت و نورانيت آن را احساس مي كند.[5]

منبع:

[1] تحف العقول، حكمت 119؛ بحار الانوار، ج74، ص153

[2] تفسير مجمع البيان، ذيل آيه 29 سوره رعد، براي «طوبي» ده معنا نقل كرده است.

[3] سجده/17

[4] تفسير نمونه، ج17، ص149

[5] گفتار معصومين، ص57