سوره طه، آيه 120: «فَوَسْوَسَ إِلَيْهِ الشَّيْطانُ قالَ يا آدَمُ هَلْ أَدُلُّكَ عَلى‏ شَجَرَةِ الْخُلْدِ وَ مُلْكٍ لا يَبْلى‏»

«وسوسه» در اصل به معنى صداى بسيار آهسته است. مرتبه اي از وسوسه، مطالب بد و افكار بى ‏اساسي است كه به ذهن انسان خطور مي كند، اعم از اينكه از درون خود انسان بجوشد و يا كسى از بيرون عامل آن شود. كلمه «شيطان» به معناى شرير است كه ابليس را هم به خاطر شرارتش شيطان لقب داده ‏اند.

 مقصود از «شجره خلد» همان درختى است كه آدم و حوا (عليهما السلام) به امر ارشادي پروردگار از خوردن آن ممنوع شدند، در حالي كه از دريچه فريب شيطان، خوردن آن آدمي را به حيات جاودانه سوق مي داد. كلمه «يبلى» از ماده «بلى» است كه به معناى كهنه شدن و پوسيدن چيزى است و در مقابل نو به كار مى‏ رود و و مراد از «ملك لا يبلي» (ملكى كه كهنه نشود)؛ سلطنتى است كه مرور زمان و اصطكاك مزاحم‏ ها و موانع در آن اثر نمي گذارد. بدين ترتيب برگشت معنا به اين ترتيب مى ‏شود كه ابليس به آدم گفت آيا مى ‏خواهى تو را به درختى راهنمايي كنم كه با خوردن ميوه آن عمرى جاودان و سلطنتى دايمى داشته باشى؟!

در واقع شيطان حساب كرد تمايل آدم به چيست و به اينجا رسيد كه او تمايل به زندگى جاويدان و رسيدن به قدرت بى‏ زوال دارد، لذا براى كشاندن او به مخالفت فرمان پروردگار از اين دو عامل استفاده كرد، و به تعبير دقيق تر همانگونه كه خداوند به آدم وعده داد كه اگر شيطان را از خود دور سازى، هميشه در بهشت مشمول نعمت هاى پروردگارت خواهى بود («فَقُلْنا يا آدَمُ إِنَّ هذا عَدُوٌّ لَكَ وَ لِزَوْجِكَ فَلا يُخْرِجَنَّكُما مِنَ الْجَنَّةِ فَتَشْقى‏»)[1]، شيطان نيز در وسوسه ‏هايش، از همين شناخت بهره جست و انگشت بر همين نقطه گذارد. 

آرى همواره شياطين جريان باطل، برنامه ‏هاى خود را از همان راه هايى آغاز مى‏ كنند كه رهبران راه حق شروع كرده ‏اند، ولى چيزى نمى ‏گذرد كه آن را به انحراف مى‏ كشانند و جاذبه راه حق را وسيله اي براى رسيدن به بيراهه‏ ها قرار مى ‏دهند.

منبع:

[1] طه/117.

تفسير نمونه، ج‏13، ص 321.  

ترجمه تفسير الميزان، ج‏14، ص 310.